Türkiye E-Ticaret İstatistikleri (Resmi Veriler)
- 23/11/2021
- Yayınlayan: Okan Yüksel
- Kategori: E-Ticaret ve E-İhracat

Medya Akademi ekibi olarak resmi verilerden yola çıkarak Türkiye e-ticaret istatistikleri ve Türkiye’de e-ticaretin geleceği hakkında bir çalışma hazırladık. “Türkiye’de kayıtlı kaç e-ticaret sitesi var ?”, “Popüler e-ticaret siteleri hangileri, sanal pazaryerleri nasıl kullanılıyor?”, “farklı sektörlerin ortalama sepet tutarları ne kadar?” gibi onlarca sorunun yanıtını bu makalede bulabileceksiniz.
E-ticaret nedir? Kapsamına neler girer?
Öncelikle kavramlarla başlayalım. E-ticaret nedir sorusunu yanıtlayalım.
Elektronik ticaret, kısaca e-ticaret, Wikipedia’ya göre “Mal ve hizmetlerin üretim, tanıtım, satış, sigorta, dağıtım ve ödeme işlemlerinin bilgisayar ağları üzerinden yapılmasıdır. Elektronik ticaret, ticari işlemlerden biri veya tamamının elektronik ortamda gerçekleştirilmesi yoluyla reklam ve pazar araştırması, sipariş ve ödeme, teslimat olmak üzere üç aşamadan oluşmaktadır.”
Elektronik ortamda yapılan ticaret, muhattaplarına göre de kategorize edilmektedir. B2B (Business to Business), yani şirketler arasında; B2C (Business to Costumer), yani şirketler ve müşteriler arasında veya C2C (Costumer to Costumer) yani müşteriler arasında olabilir.
Toptan ürün satışı yapılan AliBaba bir B2B e-ticaret sitesine örnek olarak verilebilir. Trendyol veya Kitapyurdu B2C için iyi bir örnek olurken; Sahibinden veya Letgo C2C e-ticaret kanallarına örnek gösterilebilir. (B2B, B2C ve benzeri kavramlar hakkında detaylı bilgi almak için Medya Akademi’nin ücretsiz olarak yayınladığı Dijital Pazarlama Sözlüğü ile E-Ticaret Sözlüğü iyi birer kaynak olabilir. İki sözlüğü de incelemenizi öneririm.)
Ayrıca e-ticaret şirketlerin kendi web sitelerinden yapılabileceği gibi, Trendyol, Hepsiburada veya Amazon gibi sanal pazaryerleri aracılığıyla da yapılabilir. Elektronik ticaret hacminin büyük bölümü sanal pazaryerlerinde gerçekleşmektedir. (Bu arada Türkiye’de mevzuatta sanal pazaryerleri için “aracı hizmet sağlayıcı” kavramı kullanılmaktadır.)
Dünyada ve Türkiye’de e-ticaret hacmi
Covid-19 pandemisi ile birlike Dünyada e-ticaret hacmi, tarihte hiç olmadığı kadar büyüme kaydetti. Uluslararası bir istatistik ve araştırma kuruluşu olan Statista’nın ilgili raporuna göre; 2020’de dünya çapında perakende e-ticaret satışları 4,28 trilyon ABD dolarına ulaştı ve e-perakende gelirlerinin 2022’de 5,4 trilyon ABD dolarına ulaşması bekleniyor.
Statista’nın bir diğer raporuna göre ise 2020 yılında, perakende e-ticaret satışları dünya çapındaki tüm perakende satışların %18’ini oluşturdu. Bu oranın 2024 yılında %21,8’e ulaşması bekleniyor.
Türkiye e-ticaret istatistikleri
Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi (ETBİS) kayıtlarına göre e-ticaret istatistikleri derlendiğinde 2021’in ilk 6 ayında, yurtiçi e-ticaret harcamaları payının 148 milyar TL olarak gerçekleştiği görülüyor.
Türkiye’de e-ticaret faaliyetinde bulunan işletmelerin illere göre dağılımına baktığımızda ise açık ara İstanbul’un liderliğini görüyoruz. İstanbul’da 131.326 işletme e-ticaret faaliyetlerinde bulunuyor ve bu da Türkiye’deki hacmin %41’ine tekabül ediyor. İstanbul’u sırasıyla Ankara (26.291), İzmir (21.166), Bursa (12.753) ve Antalya (11.269) takip ediyor. Sıralama Konya, Kocaeli, Kayseri, Adana ve Denizli olarak devam ediyor.
Türkiye’de toplam 321.742 işletme e-ticaret faaliyeti yapıyor. Bu işletmelerin 312.523’ü pazaryerlerinde satış yaparken, kendi sitelerinde satış yapan işletme sayısı ise 23.372 olarak kayıtlara geçiyor. Hem kendi sitesi hem de pazaryerlerinde satış yapan işletme sayısı ise 14.154 olarak belirtiliyor.
2021’nin ilk 6 ayındaki e-ticaret istatistikleri incelendiğinde genellikle peşin alışveriş yapıldığı görülüyor. Türkiye’deki e-ticaret harcamalarının %84’ü peşin ödeme yapılarak, %13.4’ü taksitli ödeme imkanı kullanılarak gerçekleştirilmiş görünüyor. Taksitli satışların yoğun olduğu öncelikli sektörün ev, bahçe, mobilya ve dekorasyon olduğu belirtiliyor. İlgili dönemde Türkiye’de yapılan ev, bahçe, mobilya ve dekorasyon harcamalarının %68.85’inin taksitli ödeme ile yapıldığı kaydediliyor.
En çok alışveriş yapılan günler
Yine Ticaret Bakanlığı’nın ETBİS verilerine göre Türkiye’de en fazla e-ticaret yapılan günler Pazartesi, Çarşamba, Cuma ve Pazar olarak dikkat çekiyor.
E-ticaret istatistikleri derlendiğinde toplam hacmin %17,20’sinin Pazartesi, %12,20’sinin Salı, %18,30’unun Çarşamba, %11,10’unun Perşembe, %16,40’ının Cuma, %8,30’unun Cumartesi ve %16,40’ının Pazar günü gerçekleştiği görülüyor.
Türkiye’de elektronik ticaretin en yoğun olduğu gün Çarşamba olurken onu sırasıyla Pazartesi, Cuma, Pazar, Salı, Perşembe ve Cumartesi günleri takip ediyor.
Aylık bazda değerlendirdiğimiz takdirde ise en fazla Mayıs ayında satış yapıldığı görülüyor. Bu ay içerisindeki alışveriş hacmi 29,5 milyar Türk Lirası’nı buluyor.
En çok e-ticaret yapan iller
Türkiye’de e-ticaret yoluyla gerçekleştirilen alışverişin %35’ini İstanbul, %8’ini Ankara ve %6’sını İzmir’de yaşayanlar gerçekleştirmektedir.
Bu üç ili sırasıyla Bursa (%3,5), Antalya (%3,5), Kocaeli (%2,6), Adana(1,6) izlemektedir. Sıralama Gaziantep, Mersin ve Muğla olarak devam etmektedir. (Bu sıralamada Bodrum ve benzeri turistlik merkezleri barındırması ve genel olarak bir Muğla tatil bölgesi olması nedeniyle dönemsel yoğunluğun yaşandığı bir il olarak kabul edilebilir. Medya Akademi’de ve danışmanlık verdiğimiz pek çok e-ticaret operasyonunda Muğla’nın yaz aylarında en çok kargo çıkarttığımız lokasyonlardan birisi olduğunu belirtmek isterim.)
Türkiye e-ihracat ve e-ithalat istatistikleri
2021’in ilk 6 ayında, yurtiçi e-ticaret harcamaları payı 148 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Bunun toplam e-ticaret içerisindeki payı %91.9’dur. Diğer ülke vatandaşlarının Türkiye’deki e-ticaret sitelerinden yaptığı harcamalar 6.92 milyar olarak gerçekleşmiştir ve bu %4,3’lük bir orana tekabül etmektedir. Türkiye’deki yerleşiklerin yurtdışından yaptığı alımlar ise 6,07 milyar TL olarak gerçekleşmiştir ve bu da elektronik ticaret hacmi içerisinde %3,8’lik bir orana tekabül etmektedir.
Trendyol mu Hepsiburada mı? Yoksa Amazon mu?
ETBİS verilerine göre Türkiye’de e-ticaret hacmi incelendiğinde sanal pazaryerlerinin ağırlığı net olarak görülüyor. Türkiye’deki e-ticaretin büyük bölümü Trendyol, Hepsiburada ve Gittigidiyor gibi sanal pazaryerlerinde yapılıyor.
Sanal pazaryerleri arasında ciddi bir rekabet söz konusu olsa da Trendyol’un bu anlamda birinciliği rahatlıkla alabileceğini kayda geçmek gerek. Öyle ki Alexa verilerine göre Trendyol Türkiye’nin en popüler sanal pazaryeri olmasının yanı sıra ülkenin de en popüler 3. web sitesi.
Alexa’ya göre Türkiye’deki sanal pazaryerlerinin popülerlik sıralaması şu şekilde: Trendyol (Türkiye’deki en popüler 3. site), Hepsiburada (Türkiye’de 8. site), Gittigidiyor (Türkiye’de 28. site) ve Amazon (Türkiye’de 35. site)
E-ticaret sitelerinde ziyaretçilerin alışveriş yapma oranı
Türkiye’de sanal pazaryerleri ve e-ticaret sitelerinde ziyaretçilerin alışveriş gerçekleştirme oranı %1.9 olarak raporlara yansıyor. Yani 100 kişinin ziyaret ettiği bir web sitesinde ortalama 2 ürün satılıyor denilebilir.
Bu istatistiğin genel ortalama olduğunu belirtmekte fayda var. Sektöre, zamana ve ziyaretçilerin hangi kaynaklardan geldiğine göre bu oran değişiklik gösterecektir. Örneğin organik veya arama ağı reklamı kaynaklı web sitesi ziyaretçileri ile Instagram’daki bir erişim reklamından gelen ziyaretçilerin alışveriş oranları çok daha farklı olacaktır. (Bu arada e-ticaretin dijital pazarlamadan ayrı düşünülemeyeceğini de vurgulayalım. Bir e-ticaret operasyonunuz varsa mutlaka dijital pazarlama öğrenmenizi öneririz. Medya Akademi’nin uygulamalı Dijital Pazarlama ve Sosyal Medya Eğitimi ve program içeriği hakkında bilgi almak için tıklayın.)
Türkiye’de e-ticaret beklenen ölçüde gelişmiyor
Türkiye, dünyanın en gelişmiş 20 ekonomisi arasında yer almasına karşın e-ticarette istenilen performansı maalesef gösteremiyor. Yayınlanan istatistikler, e-ticaret hacmindeki gelişmenin genel ticaret ile benzer oranda değişiklik gösterdiğini ortaya koyuyor. Yani genel ticaret içerisinde, elektronik ticaretin oranı kayda değer şekilde artmıyor.
Ticaret Bakanlığı tarafından yayınlanan rapora göre 2021’in ilk 6 ayında e-ticaretin genel ticarete oranı %17.6 olarak gerçekleşmiş görünüyor. Covid-19 salgınında kontrollü normalleşme ile birlikte bu oran Haziran ayında %15.2 olarak gerçekleşiyor. Bu, %18 olan Dünya ortalamasının altında. Ki burada Türkiye’nin dünyanın en gelişmiş 20 ekonomisi arasında olmasına rağmen e-ticarette dünya ortalamasının geride kaldığını görmek düşündürücü. (Bu durum aslında Türkiye’de e-ticaret rüzgarının hala istenilen ölçüde esmediğini gösteriyor.)
Dünyada en fazla sosyal medya kullanan ülkeler listesinde olmamıza ve hatta Avrupa birinciliğimize rağmen maalesef e-ticaret sıralamalarında geriyiz. Dünyada ve Türkiye’de e-ticaret başlıklı bölümde değindiğimiz üzere, ne yazık ki Türkiye ilk 10 ülke arasında değil. İlk 20 arasında da yer almıyoruz ve bu sıralamalarda ekonomisi Türkiye’den küçük pek çok ülke yer alıyor.
E-ticaret danışmanlığı
E-ticaret ve dijital pazarlama mükemmel bir sinerji oluşturma potansiyeline sahip. E-ticaret operasyonu geliştirip, bunu dijital pazarlama ile destekleyebilirseniz, mükemmel bir iş potansiyeli sizi bekliyor. Medya Akademi 2018’den bugüne Türkiye’nin dört bir yanında yüzlerce şirkete dijital pazarlama ve e-ticaret danışmanlığı verdi.
Medya Akademi’nin e-ticaret ve dijital pazarlama alanında verdiği hizmetleri incelemenizi öneririz. Medya Akademi’den bireysel eğitim, kurumsal eğitim veya danışmanlık hizmeti alabilirsiniz. Detaylı bilgi için iletişim sayfamızı ziyaret edebilir ve Medya Akademi Ankara Ofisi ile iletişime geçebilirsiniz.